Znalezienie najlepszego kredytu nie sprowadza się do porównania oprocentowania, choć to ważne kryterium. W tym artykule przyjrzymy się pięciu najważniejszym punktom, w których różnią się oferty banków i sprawdzimy, w jaki sposób dokonuje się ich oceny oraz jak pomaga to wybrać najlepszy kredyt na rynku.
1. Sposób naliczania oprocentowania
Oprocentowanie większości kredytów, szczególnie dłuższych niż rok lub dwa, ustalane jest jako zmienne. W praktyce oznacza to, że cena kredytu będzie zmieniała się zapewne kilka razy w okresie spłaty. Przeciwieństwem tej sytuacji jest oprocentowanie stałe, charakterystyczne na przykład dla kredytów ratalnych, ale w przypadku gotówkowych stosowane niezbyt chętnie. Idea oprocentowania zmiennego wymaga, aby bank ustalił sposób jego obliczania, ponieważ nie można podnosić cen bez jasnych i przejrzystych zasad ich wyliczenia. Podstawowym składnikiem ceny jest w przypadku oprocentowania zmiennego kosz pieniądza na rynku międzybankowym, a opisują ją stopy WIBOR, LIBOR i EURIBOR. Zdecydowanie najczęściej stosowana jest ta pierwsza, przy czym można posłużyć się różnymi okresami, w których stopy te są naliczane. Praktyka dowodzi, że banki najchętniej korzystają z okresu WIBOR3M (3-miesięcznego), rzadziej WIBOR6M, a sporadycznie z WIBOR1M lub WIBOR12M. Do tej stopy doliczane są zwykle 2-3 punkty procentowe i to składa się na tak zwane oprocentowanie nominalne, które wraz z marżą opisywane jest po prostu jako „oprocentowanie”.
2. Sposób spłaty rat
W wielu bankach to kredytobiorca może zdecydować o sposobie spłaty kredytu i wybrać między ratami stałymi a malejącymi. Przypomnijmy, że każda rata składa się w istocie z dwóch elementów: raty kapitałowej i raty odsetkowej. Pierwsza to zawsze proporcjonalna część kapitału (np. 1/24 w przypadku rat miesięcznych dla kredytu dwuletniego), a druga to wysokość odsetek. I w przypadku kredytu spłacanego ratami równymi nie ma problemu – wszystkie raty odsetkowe są jednakowo wysokie, natomiast w przypadku rat malejących pierwsza jest najwyższa. Ten układ ma służyć stopniowemu odciążaniu kredytobiorcy, ale biorąc pod uwagę zmienność oprocentowania i stosunek wysokości rat odsetkowych do kapitałowych, ten cel w praktyce niemal nie jest realizowany, natomiast faktycznie jest to pewna ulga – głównie psychiczna, kiedy kredytobiorca uświadomi sobie, że w połowie okresu spłaty ma za sobą więcej niż połowę kredytu.
3. Zabezpieczenia
Ważną kwestią przy porównywaniu kredytów jest możliwość zastosowania różnych zabezpieczeń. Możemy umownie określić je na materialne (np. hipoteka, samochód) lub niematerialne (prawa autorskie, weksle). Które z zabezpieczeń jest najlepsze? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, ale im większy wybór, tym lepiej. Warto także sprawdzić, czy przy skorzystaniu z danego kredytu można użyć kilku zabezpieczeń, na przykład dodatkowo wykupić ubezpieczenie, które obecnie nie może być już warunkiem otrzymania kredytu. Dlaczego? Dlatego, że lepiej zabezpieczone kredyty są tańsze. Oczywiście – trzeba pokryć koszt zabezpieczenia, a więc na przykład opłacić ubezpieczenie, ale tę opłatę łatwiej znieść niż podwyższone raty przez cały czas spłaty.
4. Karencja
To szczególnie ważne przy wysokich kredytach. Karencja, a więc okres zawieszenia spłaty na określony czas, jest zwykle usługą płatną dodatkowo, a może dotyczyć zarówno całości raty, jak i wyłącznie raty odsetkowej – w zależności od konstrukcji oferty. Porównując oferty kredytów pod kątem karencji, należy zwrócić uwagę na kilka zagadnień: czy karencja jest w ogóle dostępna, jeśli tak, to czy i ile trzeba zapłacić za jej udzielenie, a przede wszystkim ile razy można z niej skorzystać i na jaki czas. Są bowiem banki, gdzie karencji udziela się dowolną ilość razy, ale tak, aby łączy czas zawieszenia spłaty rat nie przekroczył np. 6 miesięcy. Ceny rozpatrzenia wniosku o udzielenie karencji wahają się od zera do 150 złotych, różna jest również polityka banków, jeśli chodzi o uzasadnianie wniosków. W niektórych bankach wystarczającym uzasadnieniem jest wniesienie opłaty za rozpatrzenie wniosku i klient nie musi się tłumaczyć, a w wielu karencja traktowana jest jako restrukturyzacja zadłużenia, w związku z tym wymaga złożenia dość obszernych wyjaśnień i uzasadnień.
5. Opinia o banku
Ostatnim, ale również istotnym punktem, jest porównanie opinii o banku. Fakt, że kredyt jest najtańszy, nie czyni go jeszcze najlepszym. Warto dowiedzieć się, jakie problemy mieli inni kredytobiorcy – czy musieli przygotować więcej dokumentów, niż się początkowo wydawało, jak udało im się rozwiązywać problemy w czasie składania wniosku, wreszcie jak bank reagował na opóźnienia w spłacie (są banki, które przez tydzień milczą, a są takie, które o północy natarczywym SMS-em przypominają, że rata nie została spłacona, jakby o tej porze można było zrobić coś, żeby to zmienić). Warto korzystać z kredytów w banku, do którego już ma się zaufanie i z którego usług się korzysta – nie dla promocji, bo te zwykle można znaleźć w dowolnym banku, ale dlatego, że poziom obsługi klienta nie jest niespodzianką i sama polityka banku też jest już bardziej znajoma. Mimo wszystko jednak, jeśli taki wariant jest zbyt drogi, należy poszukać innego kredytodawcy, który wprawdzie dba głównie o swój interes, ale nie traktuje kredytobiorcy jako przeszkody na drodze do dominacji na rynku.
Podsumowanie
Powyższe pięć punktów oczywiście nie wyczerpuje tematu, a raczej sygnalizuje, że wszystkie porównywarki kredytów to narzędzia bardzo ograniczone i pomagają ewentualnie znaleźć najtańszy kredyt, ale najlepszy – już niekoniecznie, bo to wymaga lektury regulaminów lub rozmowy z doradcą banku. Nie należy się tego jednak obawiać – to jedyny sposób, aby dowiedzieć się, jakie warunki kryją się za sielankową rzeczywistością przedstawioną na plakacie reklamowym. Pokazaliśmy, że porównywać przy kredytach warto nie tylko cenę, ale również szeroko rozumiane warunki i mamy nadzieję, że dzięki takiemu rozważnemu porównywaniu ofert znajdziecie kredyty najlepsze dla Was, a nie dla banków.
